بازرسی NDT ( جوش )

بازرسی غیر مخرب جوش NDT

همانطور که میدانیم تست غیر مخرب (NDTبازرسی)در انواع بازرسی ها صنعتی نقش مهمی و بسزایی دارد و نقش مهم حیاتی در زندگی بشر دارد.برای مثال اکثر صنعتگران برای اینکه از ایمنی هواپیما ها و وسایل نقلیه و سکوهای نفتی و پالایشگاها اطمینان حاصل کنن از تست های غیر مخرب یا همان بازرسی NDT استفاده میکنند.

در واقع روش های بازرسی NDT رابطه مستقیمی در استفاده صنعتی دارد . از قبیل بازرسی نقاط ضعف در دیگ بخار .

در سالهای اخیر به دلیل افزایش تقاضا در فراورده های صنعتی باعث شده تا کارخانه های کوچک و بزرگی طراحی شوند.و سالها مورد بهره برداری قرار بگیرند و این امر به نوبه ی خود ارزش و اهمیت استفاده از بازرسی NDT یا همان تست غیر مخرب را بالا میبرد و آشکار میسازد.

واحد بازرسی فنی شرکت تایکو، از بدو تاسیس و آغاز فعالیت خود، در کنار سایر خدمات بازرسی، به ارائه خدمات در روشهای متداول آزمونهای غیر مخرب در صنایع مختلف از جمله صنایع هواپیمائی، نفت، گاز، پتروشیمی، و سازه و ساختمان پرداخته است. تایکو تلاش دارد تا با ارانه مجموعه کاملی از آزمونهای غیرمخرب، پاسخگوی نیاز صنعت کشور باشد.

یکی از مهمترین اولویتهای ما برای دستیابی به این هدف، به روزآوری مستمر تجهیزات و دانش فنی متخصصان است. آزمونهایی که توسط تیم فنی اجرا میشوند، عبارت است از:

آزمون چشمی (Visual Test, VT)
آزمون فراصوتی (Ultrasonic Test, UT )
آزمون ذرات مغناطیسی (Magnetic Particle Test, MT )
آزمون مایعات نافذ (Liquid Penetrant Test, PT )
آزمون پرتونگاری (Radiographic Test, RT )
آزمون جریان گردابی (Eddy Current Test, ET )
ضخامت سنجی فلزات برای خطوط لوله و ظروف تحت فشار (Thickness test)
سختی سنجی (Hardness Test)
ضخامت سنجی پوشش ها (Coating gauge)

بازرسی یکی از مراحل بسیار مهم در هر صنعتی است. که اساسی ترین هدف بازرسی بوجود آوردن اعتماد از تولید کالای با کیفیت و نظارت بر تولید است. عمل بازرسی به سبب کشف اشکال ها و ایرادها و جدا کردن محصولات سالم از خراب ها انجام می شود .اهمیت بازرسی به گونه ای زیاد است که در کلیه مراحل تولید قطعه و حتی بعد از تولید هم بازرسی باید به شکل منظم و دوره ای انجام شود.

روش های آزمون مواد به دو دسته آزمون های مخرب و آزمون های غیر مخرب تقسیم می شوند. روش هایی که برای آزمون مخرب انجام می شود ،هم مثل آزمون های غیر مخرب اهمیت زیادی دارد.

در این مقاله همه ی موارد در خصوص بازرسی و انجام آزمون های مخرب بررسی و گرد آوری شده برای شاخت و آگاهی از آنها با ما همراه شوید .شرکت بازرسی خبرگان بین المللی تهران با انجام بازرسی و انجام آزمون های مخرب یکی از شرکت های بازرسی است که تمامی عملیاتشان را بر طبق استاندارد های لازم انجام می دهد .

تست غیر مخرب چیست؟

شرکت تایکو در تست غیر مخرب (NDTبازرسی) به آرایه ای از روش ها و تکنیک های بازرسی اشاره دارد. که به بازرسان این اجازه را میدهد که اطلاعات مربوط سیستم را بدون هیچگونه تغییر دائمی در آن ارزیابی و جمع آوری کنند.

NDT مخففNON_DESTRUCTIVE_TESTING هست و تنها هدف آن به وجود آوردن زیر ساخت های حیاتی درست برا جلوگیری از حوادث فاجعه بارمیباشد.

به عبارت دیگر به استفاده از این روش های فیزیکی برای شناسایی ویژگی هاو نقاط ضعف مواد ووسایل بدون ایجاد هیچگونه ضایعات مکانیکی، تست غیر مخرب NDT میگویند.

در واقع یک روش آزمایش ،تجزیه و تحلیل هست.که از طریق صنعت برای ارزیابی خصوصیات و ویژگی های یک ماده ساختار با سیستم برای تفاوت مشخصه یا نقص و ناپیوستگی های جوشکاری بدون ایجاد صدمه و نقص در قسمت های اصلی مورد استفاده قرار میگیرد.

برای مثال زمانیکه بازرسان در محیط های صنعتی با چشم غیر مسلح بیرون ازمخزن تحت فشار را بررسی میکنند این امر تحت عنوان NDT قرار میگیرد.زیرا آنها در حال جمع آوری اطلاعات مربوط به دیگ بخار هستند بدون آنکه آسیبی ب آن برسانند.

در بازرسی و انجام آزمون های مخرب، قطعه ای صدمه دیده و یا خراب می شود. یعنی آن قطعه که آسیب دیده قابلیت استفاده مجدد را ندارد. در واقع هنگام آزمون مخرب تغییری در ابعاد یا ترکیب شیمیایی قطعه رخ داده است که نمی توان دوباره از آن استفاده کرد.

در صنعت های مختلف، آزمون مخرب هنگامی انجام می شود که یک قطعه به مقدار زیاد تولید می شود و از بین رفتن تعداد کمی از نمونه ها مشکلی ایجاد نکند. البته در بعضی کارهای مهندسی زلزله یا طراحی خودرو، ممکن است نمونه های گران قیمت هم به خاطر مطمئن شدن از کارکرد دیگر سایر نمونه های تولیدی، در آزمون مخرب مورد تست قرار میگیرد که هر اندازه هم از نظر اقتصادی ضرر ببیند لازم و ضروری است تا قطعه ی تولیدی سالم به دست مشتری برسد.

یکی ازکارهای اصلی بازرسی در تولید، جدا کردن کالای ایراد دار از کالا های سالم و برگرداندن آن است. برای اینکه که بازرسی در کلیه قسمت ها و مرحله های کارلازم است بنابراین اگر در بازرسی های اولیه نمونه های ایراد دار، مشخص نشده وبسته بندی کنند،امکان دارد در بازرسی بعد از حمل و نقل نمونه های معیوب پس فرستاده می شود.

هر کدام از آزمون های مخرب و یا غیرمخرب در جایگاه خود کاربردهای مخصوص به خود را دارند. در بازرسی و کنترل کیفیت نهایی کالا ها و اتصالات فلزی مثل پیچ و مهره و قطعات دارای جوش، ارزش اصلی و استحکام آنها با بازرسی و آزمون های مخرب معلوم می شود. بعضی وقتها امکان دارد در روند تعمیر و نگهداری هم به بازرسی و انجام آزمون های مخرب هم نیاز باشد.

تست غیر مخرب NDTدر چه صنایعی مورد استفاده قرار میگیرد؟

با توجه ب گستردگی بازرسی NDT میشه گفت تقریبادر هر صنعتی در جهان مورد استفاده قرار میگیردکه شرکت تایکو به برخی از این صنایع اشاره میکند این صنایع عبارتند ار:

نفت و گاز
تولید برق
مواد شیمایی
معدن
هوافضا
خودرو
دریایی

چرا باید از آزمون غیر مخرب NDT یا همان بازرسی NDTاستفاده کرد؟

همانطور که میدانید یکی از مهمترین دلایلی که باعث شده تا از آزمون غیر مخرب یا همان بازرسیNDT توسط اغلب شرکت ها در سراسر جهان

استفاده شود عبارتند از:

صرفه جویی: بازرسی NDT جذابتر از ازمایش های تخریبی هست چرا ک به مواد یا شی مورد بررسی اجازه میدهد بدون هیچگونه صدمه از معاینه جان سالم به در کند و این امر باعث صرفه جویی در هزینه ها و منابع میشود.
ایمنی : میتوان گف بجز آزمایش رادیو گرافی تقریبا تمامی تکنیک های آ زمون غیر مخرب یا بازرسی NDTبی ضرر هست.
بهره وری : روش های NDT امکان ارزیابی دقیق و نسبتا سریع دارایی ها را ممکن میسازد که این امر میتواند برای اطمینان از تداوم ایمنی و عملکرد در محل کار استفاده میشود.
دقت: همانطور میدانیم روش های NDTکامل دقیق و قابل پیش بینی هستند.

تکنیک هایNDT و یا همان تست غیر مخربNDT و نتایج حاصل از آن به تکنسین های آموزش دیده و مجرب بستگی دارد .

روش های صنعتی بازرسی NDTو تفسیر نتیجه های توسط متخصصان مجاز انجام میشود.تکنسین ها همچنین باید بدانند که چگونه تجهیزات مورد استفاده برای جمع آوری داده ها را به کار بگیرند.

آزمایش بازرسی های غیر مخرب رایج:

آزمایش و بازرسی چشم (VT)
آزمایش و بازرسی به روش مایعات نافذ(pt)
ازمایش و بازرسی به روش ذرات مغناطیسی(MPI)
آزمایش و بازرسی ب روش التراسونیک(UT)
آزمایش . بازرسی به روش جریان گردایی(ET)

تست چشمی (VT)

تست چشمی (VT)ک مخفف Testing/inspection VISUAL است. یکی از کهن ترین و اساسی ترین آزمایش غیر مخرب است،ولی همچنان قدرت تشخیص بالایی ندارد .

با تست چشمی فقط میتوان عیوبی را تشخیص داد که در ظاهر قطعه وجود دارد .و این مهمترین محدودیت تست چشمی هست.اگر قطعه ای در بازرسی چشمی معیوب شناخته شود در بیشتر از 90 درصد موارد لازم نیست به سراغ روش های تست مخرب دیگر برویم ولی اگر از نظر تست چشمی قطعه ایرادی نداشت برای اطمینان بیشتر باید تست با سایر روش های NDT ادامه بدهیم.

تست مایع نافذ(PT)

این تست یکی از متداولترین بازرسی غیر مخرب NDT است که مخفف کلمه انگلیسیPenterant Testingاست بیشتر برای تشخیص سطح قطعات ریخته گری قطعات اهنگری و جوشکاری مورد استفاده قرار میگیرد شکستگی هایی مویی انواع ترک های سطحی با این روش انجام میگیرد.

مراحل انجام تست بازرسی NDT مایع نافذ

آغشته کردن سطح به مایع نافذ
زمان توقف
پاک نمودن مایع نافذ اضافی
خشک کردن سطوح
آغشته کردن سطح با مایع آشکار ساز
مشاهده نتایج
پاکسازی نهایی

تست مغناطیسی MT

تست مغاطیسی MTمخفف انگلیسی Magnetic Test است و گاهی اوقات با نام بازرسی بازرسی ذرات مغناطیسی MPIشناخته شده است . از تست غیر مخرب MT برای تشخیص نقص سطحی و زیر سطحی در مکان های دور از دسترس کاربرد دارد و اساس ان برمفهوم نشت شار مغناطیسی هست.

تست التراسونیکUT

این تست یکی از متداولترین روش های بازرسی غیر مخرب NDTیا همان بازرسی NDT هست ک مخفف (Test ultrasonic)

این تست میتوان گفت قابلیت تشخیص تمام عیوب سطحی و زیر سحی را دارد ب شرطی ک سطح قطعه صاف باشد. در تست التراسونیک از بدل متصل به دستگاه تشخیص برای ارسال امواج صوتی ب داخل ماده استفاده میشود نیاز به استفاده از یک کپلنت (مانند روغن یا آب ) برای اتصال مبدل جسم دارد ک اینکار باعث افزایش دقت میشود.

تست جریان گردایی یا ET

تست جریان گردایی نوعی بازرسی غیر مخرب بسیار پرطرفدار است . از این نوع تست برای کنترل کیفیت قطعات رسانا استفاده میشود . تست جریان گردایی یک روش الکترو مغناطیسی به حساب میرود این تست که از لحاظ دقت و سرعت عمل ،بهترین تست محسوب میشود.

گزینه ی بسیار مناسبی برای آشکار سازی و عیوب ناهماهنگی سطحی و زیر سطحی است.به دلیل این که وجود لایه های نازک رنگ روغن، و چربی روی سطح قطعه هیچگونه مزاحمت برا تست جریان گردایی نمیکند باعث شده که کاربرد این تست در صنعنت افزایش پیدا کند.

محدودیت ها استفاده از تست مخرب (بازرسی NDT)

احتیاج درستی به تست سطح دارد.
اغلب سطوح شکننده را معیوب میکند.
امکان دارد برا تست سطح به پیش پاکسازی و از بین بردن آلودگی ها داشته باشیم.
خطر بخار شدن وجود دارد.
عیب های کم عمق و سفت ب سختی پیدا میشوند.
عیوب عمق درزها نشان داده نمیشود.

انواع آزمون های مخرب عبارت است از

آزمون کشش
تست فشار
تست خمش
آزمایش ضربه
تست خستگی
متالوگرافی
تست مخرب سختی سنجی

هر کدام از این آزمون ها مراحلی دارد که در ادامه به توصیف آن ها خواهیم پرداخت .آزمون های مخرب توسط بازرسان و تکنسین های شرکت های بازرسی مانند تایکو انجام می شود که این بازرسان در کار خود متخصص هستند و با کار خود کیفیت کالا ها را مورد بازرسی قرار داده و گواهی استاندارد را ارایه میدهند.

بنا به آنچه گفته شد در آزمون های مخرب قطعه غیر قابل استفاده می شود ولی اطلاعاتی ارزشمند به ما می دهد . شبیه سازی شرایط کارکرد قطعه هم در گذشته و هم در آینده از اهمیت بالایی برخوردار بوده است. بنابراین شاخت آزمون های مخرب برای هر صنعتگر و دانشجویی ضروری است. در آینده هر یک از آزمون ها و تست های گفته شده در این مقاله را به صورت کلی توصیف خواهیم کرد.

در عملیات جوشکاری از مهمترین و ضروری ترین کار ها که مورد نیاز است بازرسی و کنترل کیفیت جوش،میباشد.با اجرای درست این عملیات میتوان از کیفیت ساخت و دوام سازه های جوشکاری شده مطمئن شد. ولی از آنجایی که در بیشتر موارد، اشکالات ایجاد شده در سطح و یا درون قطعات و نواحی اتصال به راحتی مشخص و شناسایی نمیشوند. در این مواقع ، باید از انجام تست های غیرمخرب استفاده کرد که مطمئن ترین روش میباشند. بنابراین در این مقاله تلاش میکنیم تا با هر آنچه باید در مورد تست های غیرمخرب جوشکاری و بازرسی غیر مخرب جوش بدانید را در اختیار قرار دهیم.

تست‌های غیرمخرب جوش کلیه اقداماتی است که برای شناسایی ایراد های ایجاد شده در منطقه جوش، منطقه متاثر از حرارت و فلز پایه انجام میشود. که درحین این آزمون‌ها هیچ آسیبی به قطعه وارد نمیشود، و و با تشخیص عیب ها می‌توانیم کنترل بسیار خوبی بر حفظ کیفیت اجزای جوش داشته باشیم.

با انجام درست فرآیند بازرسی‌های‌ غیر مخرب جوشNDT می‎توانیم تا اندازه زیاد از ایجاد حادثه های ناگوار جلوگیری کنیم و گام موثری در جهت کاهش هزینه‌ها و حصول اطمینان از سلامت قطعات برداریم.

در عملیات جوشکاری کمترین ناپیوستگی در خال جوش، اطراف یا فلز پایه را عیب جوش نامیده میشود که انواع مختلفی دارد. تمام عیوب جوشکاری با استفاده از آزمون های مخرب یا غیر مخرب جوشکاری شناسایی میشوند. هر بازرس جوش باید به خوبی از تمام عیوب جوش را آگاهی داشته باشد تا بتواند با استفاده از راههای متفاوت کیفیت جوش را ارزیابی کند. یکی از انواع تست جوش که در ادامه بیشتر به شرح آن خواهیم پرداخت ،تست غیر مخرب و بازرسی آن است.

تست غیر مخرب چیست ؟

انواع آزمایش های غیر مخرب جوش که در برنامه کنترل کیفیت قرار گرفته میشود و از آن به منظور تأیید جوش استفاده می‌شود. به عبارتی دیگر می‌توان گفت:با انجام انواع تست غیر مخرب ndt می‌توان کیفیت جوش را بدون آسیب‌رسانی و تخریب جوش بازرسی کرد. تست غیر مخرب جوش NDT قادر به شناسایی و اندازه و محل قرار گیری عیب می باشد و با بازرسی میتوان در مورد تائید یا عدم تائید جوش اطمینان کافی به دست آورد.

عیوب احتمالی مانند ترک، حفره ،خوردگی و.... در قطعات جوشکاری شده به وجود می آید که میتوان با بازرسی های درست از ایجاد خطرات جدی تر جلوگیری کرد.

برای تشخیص دقیق عیوب قطعات و اتصالات جوش، استفاده از یک روش کافی نیست و باید مجموعه ای از راه کار ها انجام شود.همچنین ممکن است گاهی اوقات، فقط بازرسی غیر مخرب جوش NDT به تنهایی پاسخگو نباشد که در این صورت باید از روش های بازرسی مخرب نیز استفاده شود .

شرکت بازرسی خبرگان بین المللی تهران با توجه به استاندارد تست های غیر مخرب جوش ،بررسی و ارزیابی های مورد نیاز را انجام میدهد تا هر چه بیشتر کیفیت و کمیت محصول را تضمین کرده و از ایجاد حوادث ناگوار جلوگیری کند.

هر یک از مراحل آزمایش غیر مخرب که در بالا گفته شد به توضیحاتی نیاز دارد که در ادامه بیشتر شرح خواهیم داد.

بازرسی چشمی (VT)

یکی از ساده ترین راه‌ها برای تشخیص عیب هایی مانند مانند ترک‌ها، تخلخل‌ها و ...از قطعات جوشکاری انجام میشود،بازرسی چشمی است. با انجام این بازرسی امکان دارد همان ابتدا بسیاری از معایب قطعات جوشکاری شناسلیی شود و دیگر انجام تست‌های پیچیده لازم نباشد. برای این‌ که به خوبی ایراد های سطوح جوشکاری شده مشاهده شود، سطح را باید کاملا تمیز کرد و علاوه بر آن برای تشخیص و مشاهده بهتر میتوان از یک ذره‌بین، آینه و یا بروسکوپ استفاده کرد.

آزمون ذرات مغناطیسی (MT)

برای شناسایی عیوب سطحی و ایراد های داخلی در قطعات فرومغناطیس از آزمون ذرات مغناطیسی که روشی بسیار حساس در بازرسی غیر مخرب جوش است ،استفاده میکنند. در این روش ابتدا با اعمال میدان خارجی، قطعه تحت آزمایش مغناطیسی شده و در نهایت با پاشش ذرات مغناطیسی بر روی سطح، عیوب سطحی و زیر سطحی شناسایی می شوند. ناپیوستگی‌هایی که در جهت عمود بر میدان مغناطیسی نمونه قرار می‌گیرند، یک میدان نشتی قوی ایجاد می کنند که در اثر آن، ذرات مغناطیسی در آن ناحیه تجمع می کنند. به این صورت می توان اندازه و مکان عیب را در قطعه را تشخیص داد.